Ταυτότητα του ατόμου και ο ρόλος των γονέων.

 Η έννοια της Ταυτότητας

Η ταυτότητα αποτελεί  μια πολυδιάστατη σύνθεση στοιχείων,  η οποία διαμορφώνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, περιγράφει τη βιωμένη  αίσθηση του εαυτού ως αποτέλεσμα  όμως της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Η έννοια της ταυτότητας περιλαμβάνει για το άτομο το

Ποιος είναι: Τα χαρακτηριστικά,  τις αξίες, τις πεποιθήσεις, καθώς και τα ιδανικά.

Πως βλέπει τον εαυτό του: Την αυτοεκτίμηση, την αυτοπεποίθηση και  την αυτοεικόνα.

Πως τον βλέπουν οι άλλοι: Τον κοινωνικό ρόλο, τις σχέσεις και τη θέση   στην κοινωνία.

Επιστήμες που μελετούν την ταυτότητα

Η ψυχολογία μελετά την ατομική ταυτότητα.

Η Κοινωνική Ψυχολογία τις συλλογικές ταυτότητες.

Η Ανθρωπολογία τις πολιτισμικές ταυτότητες.

Η ταυτότητα λοιπόν έχει ψυχολογική, κοινωνική και πολιτισμική διάσταση και  διαμορφώνεται αλληλένδετα σε ένα πλαίσιο κανόνων και αξιών.

Διαμόρφωση ταυτότητας και παράγοντες οι οποίοι την επηρεάζουν

Η διαμόρφωση της ταυτότητας ξεκινά από την παιδική ηλικία και  κορυφώνεται στην εφηβεία επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως:

·         Βιολογικοί παράγοντες: Το φύλο, η κληρονομικότητα και η σωματική μας υγεία.

Ψυχολογικοί παράγοντες: Η προσωπικότητα, η συναισθηματική μας νοημοσύνη και η ψυχική μας υγεία.

Κοινωνικοί παράγοντες: Η οικογένεια, οι φίλοι, ο πολιτισμός και η κοινωνία στην οποία ζούμε.

Ο ρόλος των γονέων

Οι γονείς παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας των παιδιών τους. Μπορούν να βοηθήσουν με διάφορους τρόπους:

1. Δημιουργώντας ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον:

·         Να αγαπούν και να αποδέχονται τα παιδιά τους άνευ όρων.

·         Να ενθαρρύνουν την αυτονομία και την εξερεύνηση.

·         Να θέτουν όρια και να διδάσκουν αξίες.

·         Να είναι ειλικρινείς και ανοιχτοί με τα παιδιά τους.

Να λύνουν τα προβλήματα με διάλογο.

2. Ενθαρρύνοντας την αυτογνωσία:

·         Να βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους.

·         Να τα ενθαρρύνουν να εκφράζουν τις σκέψεις και τις απόψεις τους.

·         Να τα βοηθούν να ανακαλύψουν τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα τους.

3. Όντας πρότυπα:

·         Να επιδεικνύουν υγιείς συμπεριφορές και αξίες.

·         Να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο.

·         Να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους.

4. Ενθαρρύνοντας τις υγιείς σχέσεις:

·         Να διδάσκουν στα παιδιά πώς να χτίζουν υγιείς σχέσεις με τους άλλους.

·         Να αποτελούν πρότυπα για υγιείς σχέσεις.

·         Να ενθαρρύνουν την κοινωνικοποίηση και τις φιλίες.

5. Διαχειρίζοντας τις προκλήσεις:

·         Να είναι υπομονετικοί και κατανοητοί.

·         Να προσφέρουν καθοδήγηση και υποστήριξη.

·         Να βοηθούν τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες και τις αποτυχίες.

Συμπερασματικά

Η διαμόρφωση της ταυτότητας είναι ένα συνεχιζόμενο ταξίδι που διαρκεί σε όλη τη ζωή. Οι γονείς μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη των παιδιών τους καθώς ανακαλύπτουν ποιοι είναι και ποια θέση θέλουν να έχουν στον κόσμο.

Επιπλέον

·         Είναι σημαντικό οι γονείς να θυμούνται ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και η ταυτότητά του θα διαμορφωθεί με τον δικό του τρόπο.

·         Η επικοινωνία είναι απαραίτητη. Ο διάλογος με τα παιδιά για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους μόνο θετικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της ταυτότητάς τους μπορεί να έχει.

All rights reserved©Aridaiaplace

Επαγγελματικές αναζητήσεις στην εφηβική ηλικία

Τα πρώτα βήματα προς το επαγγελματικό μέλλον

Η εφηβική ηλικία (12-18 έτη) σηματοδοτεί μια μεταβατική περίοδο, όπου το άτομο καλείται να διαμορφώσει την ταυτότητά του και να κάνει τις πρώτες επαγγελματικές διερευνήσεις, θέτοντας τα θεμέλια για το προσωπικό και επαγγελματικό του μέλλον. Φέρνει στο προσκήνιο το καίριο ερώτημα για τον έφηβο και την οικογένειά του:

«Ποιο επάγγελμα θέλω και είμαι ικανός να ακολουθήσω;» 

 Αυτή η ηλικία είναι καθοριστική για την εξέλιξή του, οι αποφάσεις που καλείται να λάβει είναι ικανές να επηρεάσουν τη μελλοντική ευτυχία και ευημερία του.

(Φωτογραφία από Pixabay)

Διαμόρφωση της ταυτότητας

Ο έφηβος αναζητά τα μοναδικά χαρακτηριστικά του, τα προτερήματα, τις αδυναμίες, τις δεξιότητες, τις ικανότητες, καθώς και τους μελλοντικούς ρόλους του. Η διαδικασία περιλαμβάνει "δοκιμή" διαφορετικών επιλογών και ρόλων. Στόχος του είναι η κατανόηση του εαυτού, η λήψη αποφάσεων για προσωπικές, επαγγελματικές, σεξουαλικές και πολιτικές προτιμήσεις.

Σύμφωνα με τον Erikson στην εφηβεία

Στάδιο ταυτότητας ή σύγχυσης ταυτότητας: Ο έφηβος ψάχνει ποιος είναι. Στο στάδιο αυτό ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξει σύγχυση και αδυναμία λήψης αποφάσεων. Αν κατά το στάδιο αυτό ο έφηβος αντιμετωπίσει δυσκολίες στον εντοπισμό ταυτότητας που του ταιριάζει, υπάρχει περίπτωση να καταλήξει σε επιλογές που είναι λανθασμένες για εκείνον. Αν λοιπόν, καταφέρει ο έφηβος να διαμορφώσει για τον εαυτό του μια ταυτότητα που του ταιριάζει δημιουργεί τη βάση για τη μελλοντική του ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη.

Κοινωνικές πιέσεις και αναζήτηση στήριξης από τους συνομήλικους

Ο έφηβος εκτός από τα θέματα που έχουν να κάνουν με την ταυτότητά του, έχει να αντιμετωπίσει και πιέσεις από το κοινωνικό και οικογενειακό του περιβάλλον. Έχει να λάβει αποφάσεις που αφορούν το επαγγελματικό του μέλλον που παρουσιάζονται μετά το Γυμνάσιο. Ο βαθμός εξάρτησής του από τους ενήλικες μειώνεται και βασίζεται όλο και περισσότερο στους συνομήλικους για στήριξη και πληροφόρηση. Είναι καθοριστικής σημασίας η στήριξη από συνομήλικους για να μπορέσει ο έφηβος με επιτυχία να μεταβεί στο επόμενο στάδιο, το οποίο είναι το στάδιο οικειότητας ή απομόνωσης.

(Φωτογραφία από Pixabay)

Ψυχολογικό Μορατόριουμ

Ουσιαστικά,  εξαιτίας των πιέσεων στο στάδιο ταυτότητα ή σύγχυση ταυτότητας ο έφηβος χρειάζεται μια ανάπαυλα ψυχολογική ή «ψυχολογικό μορατόριουμ».

«Ψυχολογικό μορατόριουμ»  είναι η περίοδος κατά την οποία ο έφηβος αναβάλλει την ανάληψη των επερχόμενων ευθυνών της ενήλικης ζωής και διερευνά ποικίλους ρόλους και δυνατότητες. Αυτή τη δυνατότητα βέβαια δεν την έχουν όλοι οι έφηβοι, καθώς τους εμποδίζουν κοινωνικοοικονομικοί λόγοι. Ακόμη όμως και αυτοί μπορεί να απολαμβάνουν ψυχολογική επιβράβευση από την εργασία, τις σπουδές, ή άλλες δραστηριότητες και έτσι να καλύπτουν την αδυναμία τους για δοκιμή. Να επισημανθεί ότι η υποστήριξη από τους συνομήλικους, την οικογένεια, το σχολείο και την κοινωνία κρίνεται απαραίτητη για την ομαλή διαμόρφωση της ταυτότητας.

Μορφωτικές και επαγγελματικές επιλογές κατά την εφηβική ηλικία

Συχνά η εφηβική ηλικία φέρνει τις πρώτες επαγγελματικές αναζητήσεις, οι οποίες επηρεάζονται από:

Ενδιαφέροντα

Δεξιότητες

Αξίες

Κοινωνικές πιέσεις

Οικονομικές συνθήκες

Σημαντικός είναι ο ρόλος της σχολικής και επαγγελματικής συμβουλευτικής.

Γονείς και εκπαιδευτικοί

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί των εφήβων μπορούν να τους βοηθήσουν με:

Δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για εξερεύνηση και έκφραση: Με την ενθάρρυνση της ειλικρινούς έκφρασης και της εξερεύνησης διαφορετικών επιλογών.

Ενίσχυση  της αυτονομίας για τη λήψη αποφάσεων: Με την εμπιστοσύνη στις αποφάσεις τους, λαμβάνοντας υπόψη και τα ατομικά χαρακτηριστικά, τις επιθυμίες, τις κλίσεις και τις δυνατότητές τους.

Προσφορά υποστήριξης και καθοδήγησης: Προσφορά όσο γίνεται περισσότερης πληροφόρησης για την ομαλή μετάβαση στις εξειδικευμένες σπουδές αλλά και την αγορά εργασίας.

Παροχή πληροφοριών και ευχερειών για επαγγελματική ανάπτυξη: Διοργάνωση Workshops , επισκέψεων σε εργασιακούς χώρους και γνωριμία με επαγγελματίες διαφόρων κλάδων.

Ο έφηβος

Η επιλογή καριέρας αποτελεί μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, αυτογνωσία και ενημέρωση. Η υποστήριξη από το οικογενειακό και εκπαιδευτικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή του εφήβου, μπορούν να οδηγήσουν σε επιλογές που θα φέρουν ευτυχία και επαγγελματική ικανοποίηση. Ο έφηβος είναι χρήσιμο να αποκτήσει: 

Αυτογνωσία: Να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντα, τις δεξιότητες, τις αξίες και τα ιδανικά του.

Ενημέρωση: Να ερευνήσει διάφορα επαγγέλματα, αγορές εργασίας και εκπαιδευτικές απαιτήσεις.

Δοκιμές: Να δοκιμάσει διαφορετικές δραστηριότητες, εθελοντισμό ή μαθητεία για να αποκτήσει εμπειρίες.

Συμβουλευτική: Να συζητήσει με γονείς, εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους ή συμβούλους καριέρας για καθοδήγηση.

Ευελιξία: Να είναι ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες και προσαρμοστικοί στις αλλαγές της αγοράς εργασίας.

Δωρεάν τεστ Επαγγελματικού προσανατολισμού από τον ΕΟΠΠΕΠ 

Επιγραμματικά

Η  ομαλή διαμόρφωση της ταυτότητας και η λήψη των κατάλληλων μορφωτικών και επαγγελματικών αποφάσεων αποτελούν θεμέλια για την ευτυχία και την επιτυχία του ατόμου στην ενήλικη ζωή.